Het belangrijkste over erythema nodosum:
- Erythema nodosum wordt beschouwd als een overgevoeligheidsreactie
- Het kan worden veroorzaakt door een infectie
- Het wordt gekenmerkt door het ontstaan van rode, pijnlijke knobbels
1. Wat is erythema nodosum?
Erythema nodosum is het meest voorkomende type panniculitis (ontsteking van het onderhuidse vetweefsel), wat leidt tot rode knobbels, meestal over de schenen, enkels en knieën. Erythema nodosum kan tussen de leeftijd van 20 en 40 jaar voorkomen. Het komt meer bij vrouwen dan bij mannen voor.
2. Wat veroorzaakt erythema nodosum?
Erythema nodosum wordt beschouwd als een overgevoeligheidsreactie. Dit leidt tot de activering van het immuunsysteem en ontsteking van de vetlaag in de huid.
De aandoening kan worden veroorzaakt onder andere streptokokkenkeelontsteking, zwangerschap, tuberculose, geneesmiddelen, inflammatoire darmziekten (zoals de ziekte van Croon) en sarcoïdose. Minder voorkomende oorzaken zijn infecties zoals Yersinia enterocolitica en Mycoplasma. Verschillende geneesmiddelen (zoals de anticonceptiepil, salicylaten en anti-inflammatoire geneesmiddelen) kunnen de aandoening triggeren. Meer dan vijftig procent van de gevallen heeft echter geen herkenbare oorzaak.
3. Hoe ziet het eruit?
Erythema nodosum wordt gekenmerkt door de plotselinge ontwikkeling van rode, pijnlijke knobbels over de schenen en/of de benen. In eerste instantie zijn de laesies helder rood. Na 1 tot 2 weken worden zij een donkerdere rode/paarse kleur. De knobbeltjes vormen meestal geen pus en het worden geen zweren. Ze genezen meestal zonder littekenvorming. Been- en enkelzwelling komen we vaker tegen in de beginfase. In zeldzame gevallen kunnen andere plaatsen zoals bovenbenen, bovenarmen en gezicht aangetast worden. Andere symptomen zijn onder meer koorts, slaperigheid, buikpijn, diarree en gewrichtspijn.
4. De diagnose
Meestal heeft uw arts voldoende aan een klinisch onderzoek en de medische geschiedenis om de diagnose te stellen. Soms is een biopsie van de vetlaag nodig om de diagnose te bevestigen. Het kan ook nodig zijn een aantal tests te doen om de onderliggende oorzaak te bepalen.
5. Hoe wordt erythema nodosum behandeld?
Als er geen onderliggende oorzaak is gevonden, is de behandeling meestal:
- de benen omhoog houden
- het dragen van compressie kousen.
De knobbels verdwijnen meestal na 2 tot 4 weken.
Aspirine en andere anti-inflammatoire medicijnen kunnen nuttig zijn voor het bestrijden van de pijn.
Als er een onderliggende oorzaak is gevonden, zal de behandeling van de aandoening of het niet meer gebruiken van de medicatie (die verantwoordelijk is voor de klachten) gewoonlijk leiden tot het oplossen van symptomen.
6. Wat is de te verwachten uitkomst?
Bij de meeste patiënten zijn de letsels na 4 tot 6 weken weer weg. De pijn en de zwelling van de enkels kunnen echter enkele weken langer voortduren. Kinderen zijn meestal minder lang ziek dan volwassenen.
Terugval komt frequenter voor bij patiënten met erythema nodosum met een onbekende oorzaak (en erythema nodosum zonder infecties van de luchtwegen). Complicaties van de aandoening komen zeer zelden voor.
