Wat kan je doen voor een vroege herkenning van huidkanker?
- Je kan nagaan of je een beetje verhoogd of een sterk verhoogd risico hebt om misschien ooit huidkanker te krijgen.
- Aangezien huidkanker een zeer zichtbare vorm van kanker is, is het vaak mogelijk om de ziekte vroeg te onderkennen en onschadelijk te maken.
- Bovendien is bij vroegtijdige ontdekking de kans op een ingrijpende behandeling kleiner.
- Bij ernstige vormen van huidkanker zoals het melanoom kan vroege herkenning en behandeling de prognose gunstig maken.
1. Verandering is een sleutelwoord
Een verandering in een al jaren bestaande situatie is een sterke aanwijzing dat er een kwaadaardig ontwikkeling aan de gang kan zijn. Een moedervlek of plekje waarin geen enkele verandering optreedt is geen huidkanker. Huidkanker ontwikkelt zich namelijk (meestal langzaam, soms wat sneller) in de richting van steeds groter en steeds dikker en steeds hobbeliger. Uiteindelijk is er sprake van een heel kenmerkende gevorderde tumor, die iedereen herkent als kwaadaardig. Het streven is een vroege herkenning van huidkanker en een snelle behandeling. Hoe vroeger ontdekt en behandeld, hoe kleiner het litteken en hoe kleiner de kans op uitzaaiingen en op vroegtijdig overlijden.
De meest voorkomende aanwijzing voor huidkanker is een verandering op de huid, zoals een ruw plekje dat niet weggaat, een wondje dat niet geneest of een verandering in de kleur of in de grootte van een al bestaande huidafwijking. Niet alle vormen van huidkanker uiten zich op dezelfde manier. Soms verschijnt er een wasachtig, bleek, glad, glanzend bultje. In andere gevallen ontstaat er een stevige rode knobbel die soms kan bloeden of een korst kan vormen. Kijk het even rustig 3 weken aan en bedenk dat huidkanker extreem zeldzaam is onder de leeftijd van 35 jaar. Het komt vrij vaak voor boven de leeftijd van 50-60 jaar.
2. Verhoogd risico
Als je een risicopatiënt bent moet je de risico's herkennen en elke 2 maanden aandachtig de huid checken. Het helpt al veel als je jezelf informeert over de risicofactoren voor huidkanker. Op myskincheck.nl kan je dan nagaan of je een beetje verhoogd of een sterk verhoogd risico hebt om huidkanker te krijgen. De tabel op deze site maakt het u gemakkelijk!
Als je tot de groep Nederlanders behoort met een verhoogd risico kan je elke 2 maanden aandachtig jouw hele huid bekijken met behulp van een spiegel. Jouw partner/vriend/vriendin kan je helpen voor de vroege herkenning van huidkanker. Vergeet niet tussen het haar en in de schaamstreek te kijken want daar kunnen ook melanomen voorkomen. (Andere vormen van huidkanker zitten vaker op kale schedels, meestal niet onder het haar)
3. Verandering
Adequaat reageren bij klachten/veranderingen: als jouw aandacht wordt getrokken door een jeukend plekje of een schilferplekje besteedt daar dan serieus aandacht aan en kijk of de klacht er na 3 weken nog is. De tabel op deze site geeft een opsomming van redenen om de huisarts te raadplegen als de klachten langer dan 3 weken aanhouden. Hoe gaan we de huidkanker op tijd herkennen?
a. Groeiende moedervlek
Een moedervlek hoort op volwassen leeftijd niet meer te groeien. Met name asymmetrische groei kan op kwaadaardigheid wijzen. Meet de moedervlek gewoon op met een huishoudcentimeter. Groeit de moedervlek tot meer dan 5 millimeter doorsnede dan kan je er beter er naar laten kijken. (Een moedervlek die altijd al 5 millimeter was of meer en niet verandert kan geen kwaad)
b. Een asymmetrische moedervlek (niet rond of ovaal)
Met een asymmetrische in een moedervlek kan op kwaadaardigheid wijzen. Laat er naar kijken
c. Nieuw ontstane moedervlek (deze stip is 5 millimeter in doorsnede)
Een nieuw ontstane moedervlek op volwassen leeftijd mag niet veel groter worden dan 5 millimeter. Als hij toch groter wordt, ga dan naar de huisarts. Bij jongeren (tot 25-30 jaar) is het ontstaan van nieuwe moedervlekken acceptabel.
d. Kleurverandering van een moedervlek (hetzij donkerder, hetzij bleker)
Een moedervlek hoort op volwassen leeftijd niet van kleur te veranderen Ga naar de huisarts als deze verandering er na 3 weken nog is.
e. Jeukende, bloedende of stekende moedervlek
Een moedervlek hoort op volwassen leeftijd op geen enkele manier op te vallen. Ga naar de huisarts als de jeuk 3 weken blijft aanhouden.
f. Plekje met korstje, dat niet weggaat
Als je op middelbare leeftijd een plekje hebt waarop steeds weer een korstje komt dan kan dat wijzen op kwaadaardigheid. Huidkanker komt vooral voor op een huid die regelmatig in de zon is geweest.
g. Een langzaam groeiend rood bultje
Als je op middelbare leeftijd een plekje hebt dat steeds groter wordt, dan kan dat wijzen op kwaadaardigheid.
